Abhyasa Shala
Ashtangi είναι ο ασκούμενος στην πρακτική του
συστήματος που δίδαξε ο Pattabhi Jois στο Mysore της Ινδίας. Συνήθως
ονομάζουμε όσους έχουν ως μοναδική ή έστω βασική πρακτική yoga αυτό το
σύστημα. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι άνθρωποι; Πως μοιάζουν; Είναι γυμνασμένοι
με ιδανικές αναλογίες; Είναι άνδρες ή γυναίκες; Τι ηλικία έχουν; Έχουν
οικονομική άνεση, και πολύ χρόνο στη διάθεση τους ώστε να εστιάσουν σε ένα
τόσο απαιτητικό σύστημα σαν της Ashtanga Yoga;
Στη πρώτη επαφή που είχα με το σύστημα άκουσα να μου λένε
“έτσι όπως είσαι εσύ, πάλι καλά που κάνεις ότι κάνεις”, ως απάντηση
στην ερώτηση μου “τι με εμποδίζει και δεν μπορώ να δεθώ σε μια θέση”.
Η διάκριση στην δική μου περίπτωση δεν ήταν διότι είχα παραπάνω κιλά, αλλά
παραπάνω μυικό ιστό! Στο κόσμο του fitness σε κοιτάνε περίεργα αν έχεις
περισσότερα κιλά λίπους, αλλά στο κόσμο της yoga σαν να μην έφτανε αυτό, σε
κοιτάνε απαξιωτικά και για τον μυικό ιστό σου. Επίσης στη λίστα πρέπει να
προσθέσουμε την ελαστικότητα σου, το φύλο σου - μου έχουν πει
“οι άνδρες δεν τα πάνε καλά στην yoga” - και τέλος την ηλικία σου. Η
φράση του Pattabhi Jois “yoga μπορεί να κάνει ο οποιοδήποτε”[1] έχει ξεχαστεί από αρκετούς
δασκάλους του συστήματος, αν και πολύ αμφιβάλω ότι την γνώριζαν εκ πρώτης. Μην
δίνοντας σημασία, συνέχισα το μονοπάτι μου, και για τρίτη φορά άκουσα
“θα δυσκολευτείς στην yoga”, όταν μου ζητήθηκε να πιάσω τα δάκτυλά
των ποδιών μου!
Τα χρόνια πέρασαν και σαφώς αγνοώντας κάθε πεσιμιστή που απαξίωνε την
ανθρώπινη θέληση και δύναμη, μάλλον κρίνοντας εξ ίδιων τα αλλότρια, βρέθηκα
στη θέση του δασκάλου με την δική μου σχολή. Το όνειρο μου να μοιραστώ ότι
έμαθα και ότι με τεράστιο κόπο και χρόνο κατάφερα, σε σωματικό και πνευματικό
επίπεδο, είχε γίνει πραγματικότητα. Αποφασισμένος να μεταδώσω με τον καλύτερο
και πληρέστερο τρόπο που μπορούσα αυτό το θαυμάσιο σύστημα, δεν έβαλα ποτέ
μέχρι σήμερα καμία προϋπόθεση για τον ασκούμενο, εκτός από μία που την θεωρώ
άκρως απαραίτητη· να έχει την θέληση να μαθητεύσει δίπλα μου! Παρακάτω θα
παραθέσω οκτώ περιπτώσεις ανθρώπων που μαθητεύουν δίπλα μου από το 2014 που
ιδρύθηκε η σχολή. Οι ιστορίες είναι ακριβώς όπως μου τις διηγήθηκαν οι ίδιοι,
αλλά για ευνόητους λόγους ο μαθητής ή η μαθήτρια θα παρουσιάζονται πάντα ως “ο
ασκούμενος”. Έτσι και αλλιώς μικρή είναι η σημασία του φύλου και του ονόματος
τους· σημασία έχει είναι ότι υπαρκτά πρόσωπα τα οποία είχαν το θάρρος και το
σθένος να μοιραστούν αυτές τις τόσο προσωπικές ιστορίες και ταυτόχρονα να μου
επιτρέψουν να τις δημοσιεύσω.
Ο πρώτος ασκούμενος είναι ένας άνθρωπος που χτυπήθηκε από την ζωή με το πιο
βάναυσο τρόπο, στην χειρότερη ηλικία. Ο ασκούμενος αυτός σε ηλικία μόλις οκτώ
χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα!
“Κοιμόμουν στο πίσω κάθισμα όταν έγινε το ατύχημα και τα διερχόμενα αυτοκίνητα
νόμιζαν ότι ήταν μόνο δύο οι επιβαίνοντες. Εγώ είχα καταπλακωθεί από τα πίσω
καθίσματα και η φωνή μου έβγαινε ψιθυριστά. Με άκουσε μια κοπέλα που είχε
σταματήσει, και ήταν αυτή που στάθηκε δίπλα μου στην διαδρομή προς το
νοσοκομείο αλλά και αργότερα που με επέστρεψε σπίτι στην γιαγιά μου. Ήταν ένας
άγγελος! Της είπα ότι όλα ήταν κάπως θαμπά, σαν ένα όνειρο! Και μου απάντησε,
σε όνειρο είσαι αγάπη μου!”
Η φροντίδα και ανατροφή του παιδιού βασίστηκε αποκλειστικά στην γιαγιά του, η
οποία έπρεπε να βρει την δύναμη να ζήσει με τον θάνατο του δικού της παιδιού,
ενώ ταυτόχρονα να αποτελέσει το στήριγμα και τον κηδεμόνα του εγγονιού της! Η
πάστα όμως αυτού του παιδιού ήταν τόσο καλή που αν δεν σου έχει διηγηθεί την
ιστορία του, δεν διανοείσαι ότι πέρασε κάτι τέτοιο. Παλεύοντας συνεχώς στη
μετέπειτα ζωή του, όχι μόνο κατάφερε να γίνει ένας άξιος άνθρωπος με υψηλές
ηθικές αξίες, αλλά έκανε οικογένεια και μεγάλωσε τα παιδιά του, κάνοντας ότι
χρειάζονταν για να φέρει εις πέρας κάθε δυσκολία. Ταπεινός και εργατικός, δεν
έχει διαμαρτυρηθεί ούτε μία φορά ότι ήταν άτυχος στη ζωή του! Αναλαμβάνοντας
κάθε ευθύνη να προάγει την ύπαρξη του, αποφάσισε σχεδόν πριν ένα χρόνο, να
συνεχίσει ακόμα και την μόρφωση του! Η συνέπεια του στη πρακτική πηγάζει από
μια βαθιά ταπεινοφροσύνη και ευγνωμοσύνη έναντι στη ζωή και τους ανθρώπους,
χωρίς να λαμβάνει τίποτα ως δεδομένο. Η ηλικία του είναι μεταξύ 40 και 50,
αλλά η αντοχή και εμφάνιση του μοιάζει με κάποιον τουλάχιστον μια δεκαετία
λιγότερο, κάτι που κατα την γνώμη μου πηγάζει από εκείνη την αποφράδα μέρα που
αγγίχτηκε από τον θάνατο αλλά τελικά έμεινε ζωντανός. Με αυτή τη δύναμη
κατάφερε να αντιμετωπίσει κάθε αντιξοότητα στη ζωή του, και τώρα είναι
ευγνώμων που μπορεί και αναπνέει μέσα στην πρακτική του, όσο δύσκολη και να
είναι η asana! Ο αριθμός των πρακτικών του ανά εβδομάδα είναι τρεις με
τέσσερις.
Ο δεύτερος ασκούμενος που θα ήθελα να παρουσιάσω είναι ένας άνθρωπος ο οποίος
από 16 χρονών και περίπου έως τα 32 του έκανε χρήση ναρκωτικών ουσιών, κατά
διαστήματα. Η αρχή έγινε σχεδόν όπως πάντα με τσιγάρα και σταδιακά μετατράπηκε
σε ποιο δυνατές ουσίες. Κάποια στιγμή σε αυτή τη τόσο δύσκολη πορεία, είπε
στον εαυτό του “ως εδώ” και αποφάσισε να αλλάξει ριζικά τη ζωή του. Η απόφαση
αυτή επισφραγίστηκε από ένα συγκλονιστικό γεγονός που μου περιέγραψε.
“Μια φορά έμεινα από δόση ηρωίνης που έκανα στη φλέβα. Ξύπνησα μετά από αρκετή
ώρα παρέχοντας μου το φιλί της ζωής και ένα κρύο ντους. Όταν συνήλθαν, τα
άτομα που ήταν μαζί μου και κάναμε χρήση μου είπαν επί λέξη “ευτυχώς που
συνήλθες γιατί δε ξέραμε τι να σε κάνουμε! Το πολύ πολύ θα σε πετάγαμε στη
θάλασσα! (χαριτολογώντας)”
Η επιτυχία του ήταν τεράστια, αφενός διότι κατάφερε να αποτοξινωθεί εντελώς,
αφετέρου ασχολήθηκε με επαγγέλματα υγείας και σήμερα βοηθάει ουσιαστικά τους
συνάνθρωπους μας, έχοντας ζήσει εκ των έσω τις καταστρεπτικές συνέπειες
συγκεκριμένων επιλογών. Αν προσμετρήσουμε την πρόοδο στο σύστημα της Ashtanga
μόνο με την επιφανειακή προσέγγιση της εκτελέσης των asanas, ο ασκούμενος
αυτός θα μοιάζει στάσιμος στην πρώτη σειρά. Όμως αν κοιτάξουμε κάτω από την
επιφάνεια, το σθένος του να μάχεται καθημερινά ώστε να αντιληφθεί και να
αλλάξει τα κακώς κείμενα του χαρακτήρα του είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο. Όσες
φορές και αν έχω γίνει αυστηρός απέναντι του, πάντα νιώθει ευγνωμοσύνη και
κατανόηση προς το πρόσωπο μου για την αμοιβαία ειλικρινή προσπάθεια που
κάνουμε δάσκαλος και μαθητής χάριν της αυτογνωσίας και της προόδου της
ανθρώπινης ψυχής. Οι πολλαπλές αποτυχίες του σε διάφορες asanas, παρά τα
δάκρυα πικρίας που συχνά έφερναν, μετατράπηκαν σε ακόμη περισσότερη δύναμη και
πίστη, θάρρος και επιμονή, και σήμερα πολλές από αυτές έχουν ήδη ξεπεραστεί.
Πραγματικά σε κάθε πρακτική του βλέπω αυτή τη δύναμη που άντλησε τότε για να
βγει από το τέλμα που είχε πέσει να γίνεται έκδηλη. Η συχνότητα του είναι
τρεις με τέσσερις φορές ανά εβδομάδα και η ηλικία του μεταξύ 40 και 50 χρονών.
Στη συνέχεια θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα ασκούμενο, τρίτο κατά σειρά, ο οποίος
είναι διαζευγμένος και ζει μόνος του. Από την πρώτη στιγμή που ήρθε στη σχολή
ένιωσα το σεβασμό του σε όλα τα επίπεδα· από το πρόσωπο μου, τις γνώσεις μου,
τη μεθοδολογία μου, τη σχολή, τους κανόνες της, τα πάντα! Δεν ανέφερε ποτέ το
οικονομικό παρόλο που υπήρχαν μεγάλα διαστήματα που δεν είχε μόνιμη εργασία.
Εξαιρετικά εργατικός άρπαζε κάθε ευκαιρία έστω για ένα-δύο μεροκάματα ώστε να
καλύψει ότι οικονομικά κενά μπορούσε. Από μεταφορές, συντηρήσεις σκαφών σε
μαρίνες, όπου χρειάζονταν άτομα για βοήθεια ήταν πάντα μέσα, χωρίς να διστάσει
ούτε στιγμή και να αναλογιστεί την κούραση, την ενδεχόμενη άνιση αμοιβή για
την εργασία ή να κρυφτεί πίσω από φιλοσοφίες όπως
“δεν κάνω εγώ τέτοια γιατί αξίζω παραπάνω”. Τα παραπάνω βέβαια δεν
σημαίνει ότι τον τοποθετούσαν στο απυρόβλητο της σωματικής κόπωσης. Δεν μπορώ
να ξεχάσω τους σφοδρούς μυϊκούς πόνους στο σώμα του που επιδεινώνονταν σε
διάφορες asanas, αλλά συνάμα δεν μπορώ και να ξεχάσω την πνευματική δύναμη να
συνεχίζει, να χαλαρώνει και τελικά να φεύγει στο τέλος καλύτερα από ότι ήρθε!
Αυτή η πνευματική του δύναμη να παραμερίζει κάθε φυσική απόσπαση έπαιξε το
ρόλο της ακόμα και στο θάνατο του ενός γονέα του, που χρειάστηκε μόλις ένα
μήνα αποχής για να πενθήσει και να ανασυγκροτηθεί από την εξουθενωτική
συναισθηματική κατάσταση ενός θανάτου. Και σε αυτόν τον ασκούμενο δεν θα δει
κάποιος να εκτελεί την πρακτική του όπως δείχνουν τα εντυπωσιακά βίντεο στο
YouTube, αλλά αν ακούσει καλά, θα παρατηρήσει ένα βάθος και μια συνοχή στην
αναπνοή του η οποία μαρτυρά αυτή τη δύναμη της ψυχής του! Οι αξίες που τον
χαρακτηρίζουν όπως γεναιοδωρία, επιμονή, αξιοπιστία, σεβασμός, αξιοπρέπεια, σε
παραπέμπουν να γίνεις καλύτερος άνθρωπος, ώστε να σταθείς και εσύ άξιος
μπροστά σε αυτόν τον ασκούμενο! Το φυσικό του σώμα είναι κανονικού
αναστήματος, παρόλα αυτά θα πρέπει να ψηλώσεις πάρα πολύ για να σταθείς δίπλα
του! Όταν η σχολή λειτουργούσε οι παρουσίες του έφταναν πέντε και μερικές
φορές έξι ανά εβδομάδα και η ηλικία του είναι μεταξύ 50 και 60 χρονών.
Ο επόμενος ασκούμενος ως τέταρτη περίπτωση, έχει να υπερνικήσει και αυτός
πολλαπλά εμπόδια· από τη μια η εργασία του απαιτεί να δαπανά πολλές ώρες από
την ημέρα του μιας και είναι εκπαιδευτικός, από την άλλη εκτός από την
οικογένεια και τα παιδιά του έχει να φροντίζει και τον ένα του γονέα που
πάσχει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Η οργάνωση του χρόνου για αυτόν τον
ασκούμενο είναι εξαιρετικής σημασίας αφού κυριολεκτικά δεν του περισσεύει ούτε
λεπτό. Η πνευματική επιβάρυνση και το άγχος να βρίσκεται στο σωστό σημείο την
κατάλληλη στιγμή με την αντίστοιχη διαύγεια είναι αξιοθαύμαστη. Δεκτικός,
ανοικτός με σεβασμό, ενστερνίζεται κάθε πρόταση μου όσον αφορά την μεθοδολογία
και την διδασκαλία, χωρίς περιττές συζητήσεις και αντιρρήσεις. Μολονότι
δυσκολεύεται να ακολουθήσει το τόσο απαιτητικό του πρόγραμμα, δείχνει πάντα
μια ώριμη κατανόηση σε όποια επισήμανση μου για τυχόν απουσίες χωρίς να έχει
έτοιμη την παραμικρή δικαιολογία. Θα φαντάζονταν κάποιος ότι λόγω της φύσης
της εργασίας του έχει αυτή την αντιμετώπιση, αλλά το αντιπαρέρχομαι διότι έχω
συναντήσει στο παρελθόν καθηγητές που αν η συμπεριφορά τους ήταν μαθητή, θα
είχαν πάρει αποβολή! Η ηλικία του ασκούμενου είναι μεταξύ 40 και 50 χρονών και
η πρόοδος του δεν έγκειται στο τεχνικό κομμάτι των asanas μιας και εξ αρχής το
εκτελούσε άρτια σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα η βελτίωση στη συνέπεια είναι
εμφανής με μια αύξηση των παρουσιών μέσα στα χρόνια και την εδραίωση μιας
σταθερής πρακτικής που αγγίζει τα δύο με τρία μαθήματα ανά εβδομάδα. Ίσως όπως
ο ίδιος περιέγραψε να ήταν αυτή η συνέπεια που του έδωσε κυριολεκτικά το
οξυγόνο που χρειάστηκε όταν εκδήλωσε σοβαρή πνευμονία!
“Για δύο 24ώρα έπρεπε να είμαι πολύ προσεκτικός, να ελέγχω τον πυρετό και τα
ακροδάχτυλα μου. Αν άλλαζαν χρώμα και γίνονταν μπλε, θα έπρεπε αμέσως να πάω
στο νοσοκομείο. Το δυσκολότερο εκείνη την περίοδο ήταν η αναπνοή μου. Είχα μια
αίσθηση ότι δεν μπορούσα να αναπνεύσω βαθιά, ότι δε μου φτάνει ο αέρας. Και ο
μόνος τρόπος να αισθάνομαι καλύτερα ήταν να κάθομαι σε λωτό και να κάνω τις
αναπνοές από την πρακτική μας, όσο βέβαια ήταν δυνατόν. Νιώθω ότι τελικά αυτό
ήταν που βοήθησε την κατάστασή μου, και απέφυγα το νοσοκομείο."
Μία ακόμα άξια λόγου πέμπτη περίπτωση είναι αυτή ενός ασκούμενου ο οποίος και
αυτός διαζευγμένος προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της πολύ απαιτητικής
εργασίας του ως καθηγητής στον ιδιωτικό τομέα και της ανατροφής του παιδιού
του. Οι εργασίες αυτής της φύσης απαιτούν προετοιμασία ωρών για το κάθε
μαθήμα, που τις περισσότερες φορές υπερβαίνουν ακόμα και τις καθαρές ώρες
διδασκαλίας μέσα στην αίθουσα! Αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο χρονικό πρόβλημα
τόσο για τον ποιοτικό χρόνο με το ανήλικο παιδί όσο και για τον άκρως
απαραίτητο προσωπικό χρόνο ώστε να ανασυγκροτήσει πνευματικές και σωματικές
δυνάμεις. Το πλήθος των καθημερινών υποχρεώσεων αναγκάζει τον συγκεκριμένο
ασκούμενο να ξυπνάει από τα ξημερώματα ώστε να οργανώσει το πρόγραμμα του και
να εκμεταλλευθεί ακόμα και το δεκάλεπτο· είτε για δουλείες του σπιτιού είτε
για εργασία. Αυτά θα αφαιρέσουν από την υπόλοιπη ημέρα το αντίστοιχο φορτίο
όχι για να ξεκουραστεί στον καναπέ, αλλά για να διαβάσει το παιδί του, και
μετά ξανά πάλι πίσω στην εργασία του μέχρι αργά το βράδυ. Μέσα σε αυτό το
καταιγιστικό πρόγραμμα θα εκπλαγείτε ότι καταφέρνει τρεις πρακτικές ανά
εβδομάδα! Άλλοτε πρωινά άλλοτε μεσημέρια, η συνειδητοποίηση για τα οφέλη που
παρέχει η σταθερή ενασχόληση με το σύστημα σε σώμα και πνεύμα έχει εδραιωθεί.
Δεν έχει χρόνο για πολλές συζητήσεις μιας και στο μυαλό του υπάρχει κάτι σαν
ημερήσιο ημερολόγιο με χρωματιστά κουτάκια με τα ραντεβού από ώρα σε ώρα.
Τίποτα όμως δεν τον πτοεί, ούτε καιρικά φαινόμενα, ούτε τραυματισμοί ούτε
εντάσεις με το παιδί του, οι οποίες παρεπιπτόντως είναι αρκετές όταν έχεις
ανήλικο παιδί και θες να το μεγαλώσεις με τα σωστά όρια. Η πρακτική του είναι
σταθερή μέσα στα χρόνια χωρίς ιδιαίτερη πρόοδο στο τεχνικό κομμάτι της. Όμως η
λέξη που πρέπει να σταθούμε στην προηγούμενη πρόταση δεν είναι η πρόοδος, αλλά
η σταθερή, που μαρτυρά την θέση της πρακτικής στην καρδία του, μολονότι το
υπέρμετρα απαιτητικό πρόγραμμα του! Ο ζήλος για μάθηση είναι αστείρευτος
παρακολουθώντας όλα τα σεμινάρια που έχουν διεξαχθεί στη σχολή και αγοράζοντας
ακόμα και βιβλία σχετικά με το σύστημα διεθνούς φήμης δασκάλων. Ο σεβασμός
προς την διδασκαλία μου είναι εμφανής μιας και ποτέ δεν έχει φέρει παράδειγμα
καμία άλλη μεθοδολογία, αναγνωρίζοντας με ως τον μοναδικό του δάσκαλο! Η
ηλικία του είναι μεταξύ 40 και 50 χρονών και αισίως κλείνει τα επτά χρόνια
σταθερής πρακτικής!
Ο έκτος ασκούμενος έφυγε πρώτη φορά από το σπίτι του σε ηλικία μόλις 15 ετών
για μικρό χρονικό διάστημα. Ο λόγος ήταν διότι ζούσε μαζί με τον γονέα και την
γιαγιά του με αποτέλεσμα η μεταξύ τους επικοινωνία να ήταν πολύ δύσκολη. Αυτό
έφερνε συνεχείς διαμάχες και το σύνολο της κατάστασης σε συνδυασμό με τον
συσσωρευμένο θυμό και τις δυσκολίες που η καθημερινότητα εναποθέτει στην
ανθρώπινη ύπαρξη οδήγησε τον ασκούμενο στην χρήση ναρκωτικών ουσιών. Σε έναν
έλεγχο της αστυνομίας βρέθηκε 1 γρ κοκαΐνης στην κατοχή του, και επακολούθησε
η σύλληψη και η κράτηση του για τρεις μέρες στο κρατητήριο της περιοχής και
ακόμα δύο μέρες στο κρατητήριο του κεντρικού τμήματος έως ότου να δικαστεί από
τον εισαγγελέα και να του επιβληθεί ποινή τριών χρόνων με αναστολή! Στα 20
αποφασίζει να μετακομίσει σε ένα ελληνικό νησί και μακρυά από το στρεσογόνο
περιβάλλον σταματά την χρήση και ανακαλύπτει την πρακτική. Αμέσως
αντιλαμβάνεται ότι θα τον συντροφεύει στην μετέπειτα ζωή του και σταδιακά όσο
δυναμώνει στρέφει την κρυμμένη δημιουργικότητα του προς την
επιχειρηματικότητα, και σήμερα είναι ιδιοκτήτης δύο επιχειρήσεων! Από το 2016
που ξεκίνησε την μαθητεία του στη σχολή, έχει υποστηρίξει το έργο μου με την
ακεραιότητα του χαρακτήρα που διαθέτει· τυπικός σε όλα και προπαντώς δέχεται
την διδασκαλία και την μεθοδολογία μου με κλειστά μάτια. Η αγάπη προς το ήθος
μου υποδηλώνεται από την μακρινή απόσταση που διανύει σχεδόν καθημερινά, με
μέσο όρο τέσσερις με πέντε πρακτικές ανά εβδομάδα όταν η σχολή λειτουργούσε.
Δεν δίστασε ακόμα να εκφράσει το πως νιώθει όταν το 2017 παρουσία του δασκάλου
μου David Swenson και των υπολοίπων συμετεχόντων είπε χαρακτηριστηκά
“ο Δημήτρης είναι δάσκαλος μου και τον αγαπώ”. Ο δυναμικός,
αποφασιστικός και πειθαρχημένος του χαρακτήρας δημιουργούν το ιδανικό έδαφος
ώστε να ευδοκιμήσει μια άριστη σχέση δασκάλου και μαθητή. Το τελευταίο σαφώς
και εκφράζεται και στη πρακτική του η οποία όντας σταθερή και ζωντανή
συμπαρασύρει όποιον τυχαίνει να κάνει δίπλα του. Η ηλικία του ασκούμενου είναι
μεταξύ 40 και 50 χρονών.
Ο προτελευταίος ασκούμενος ηλικίας μεταξύ 40 και 50 μετά τον πολύ σύντομο
θάνατο του γονέα του από καρκίνο στο πνεύμονα, εν συνεχεία διαγνώστηκε με
συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αλλά ευτυχώς δεν είχε προσβάλει τα ζωτικά του
όργανα. Το δεύτερο ευτυχές γεγονός σε αυτή την τόσο απρόσμενα δυσμενή
κατάσταση ήταν λόγω των σπουδών του στις κοινωνικές επιστήμες συνειδητοποίησε
πολύ σύντομα ότι ο θάνατος του γονέα του μαζί με τον τρόπο σκέψης και ζωής του
πυροδότησαν την συγκεκριμένη ασθένεια. Έτσι αποφασίζει να αλλάξει ριζικά,
έχοντας μια βαθιά πίστη ότι αυτές οι αλλαγές θα βοηθήσουν στη σταθεροποίηση
και γιατί όχι ακόμα και στην αποκατάσταση της υγείας του. Επαναπροσδιόρισε από
την διατροφή, την ξεκούραση, τα όρια κάθε κατάστασης και ανθρώπου, έως και την
ουσιαστική συνολική φροντίδα του εαυτού του! Το μόνο που είχε απομείνει ήταν
μια σωματική άσκηση, άκρως απαραίτητη για την ισορροπία της ανθρώπινης
ύπαρξης.
“Ότι είχα δοκιμάσει μέχρι τότε κολύμπι, περπάτημα, γυμναστήριο, καλά ήταν αλλά
μέχρι ένα σημείο. Το μυαλό μου παρέμεινε στα ίδια μοτίβα σκέψης, στις ίδιες
αγχωτικές σκέψεις! Στη yoga άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάτι διαφορετικό γίνεται
με τον νου. Ο νους είναι ο στόχος και το σώμα ακολουθεί. Στη μεθοδολογία της
Ashtanga Yoga, με την πρακτική και την κατάλληλη καθοδήγηση από τον δάσκαλο,
όλο αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο και ξεκάθαρο. Μου είναι εξαιρετικά δύσκολο
να συγκεντρωθώ, να μην τρέχουν οι σκέψεις μου που τις περισσότερες φορές είναι
αρνητικές, να μην αφεθώ σε μια μηχανικότητα. Είναι για μένα εξαιρετικά μεγάλη
πρόκληση και όλη η ουσία της ζωής και της υγείας να αφεθώ στη ροή της αναπνοής
και της κίνησης και να απολαμβάνω την ώρα της πρακτικής. Βιωματικά έχω δει ότι
αυτή η δεξιότητα που αναπτύσσεται στην πρακτική απλώνεται και στην υπόλοιπη
καθημερινότητα και της δίνει ποιότητα.”
Ως δάσκαλος του έχω γίνει μάρτυρας καταστάσεων που μοιάζουν αδύνατες. Η
συγκεκριμένη πάθηση επηρεάζει τις αρθρώσεις πάρα πολύ, σε σημείο να χάνουν το
εύρος κίνησης τους. Όταν βρίσκεται σε έξαρση, ο συγκεκριμένος ασκούμενος
καταβάλει τεράστια προσπάθεια μόνο για να τεντώσει ή να κάμψει μια απλή, για
τους υπόλοιπους άρθρωση, όπως ο αγκώνας. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο εύκολο
είναι σε μια τέτοια περίπτωση να το χρησιμοποιήσει για να αποφύγει μία
πρακτική που σου ζητά συνεχώς να δουλεύεις τις αρθρώσεις όλου του σώματος!
Ούτε μια φορά δεν άκουσα από το στόμα του να λέει
“ξέρεις δεν μπορώ λόγω της παθήσης μου!” Και σαν να μην έφτανε αυτό,
ακόμα και όταν τα άκρα του γίνονται σχεδόν μπλε, και δεν τα νιώθει, ακολουθεί
την φωνή που τον προτρέπει να βάλει περισσότερη δύναμη ώστε να κρατήσει την
λαβή, παρόλο που δεν νιώθει κάτι! Η πνευματική του δύναμη είναι τέτοια που
μετατρέπει μια τέτοια πάθηση σε κάτι ασήμαντο για την συνολική ύπαρξη του,
ακτινοβολώντας την αισιόδοξη και γεμάτη πίστη ψυχή του. Θυμάμαι μια μέρα που
έπρεπε να πηδήξει πάνω στα τεντωμένα χέρια του, με κοιτάει και μου λέει
“λες να με αντέξουν; δεν τα νιώθω!” “Κοίταξε τα, είναι μπροστά σου, δικά
σου, πρέπει να έχεις πίστη ότι όλα θα πάνε καλά! Δώσε τον καλύτερο εαυτό σου
και όλα θα πάνε καλά!”
Χαμογελώντας πηδάει και προσγειώνεται πάνω στα χέρια του, θριαμβευτικά! Όπως
όταν διαγνώστηκε με λύκο και πήρε μια απόφαση για το ποιος θέλει να είναι από
εδώ και πέρα, έτσι και στην πρακτική του, σταδιακά διαπερνά κάθε εμπόδιο! Η
συχνότητα του είναι τρεις με τέσσερις παρουσίες ανά εβδομάδα.
Ο τελευταίος ασκούμενος είναι ο νεότερος από τους προηγούμενους, με ηλικία
μεταξύ 20 και 30 χρονών. Δυναμικός και ελαφρός αντιδραστικός χαρακτήρας με
δυνατή φλόγα μέσα του εντυπωσιάζει από την επιμονή του για το σύστημα παρά το
σχετικά νεαρό της ηλικίας του. Πρακτικά κάτω των 30 δύσκολα συναντάς πολλούς
σταθερούς ασκούμενους, με αποτέλεσμα να ξεχωρίζουν για την επιλογή τους.
Βέβαια όταν μου διηγήθηκε την ιστορία του κατανόησα πλήρως την ανάγκη για μια
εσωτερική αναζήτηση.
“Μεγάλωσα με έναν αλκοολικό πατέρα και αρκετά απότομο, και μια μητέρα
καταπιεσμένη στο γάμο της, κάτι που με ενοχλούσε σαν παιδί. Ήμουν μάρτυρας σε
αρκετά άσχημα περιστατικά, αλλά χαρακτηριστικά θυμάμαι κοντά στα 18 μου να
χτυπάει την μητέρα μου στο πρόσωπο ενώ εκείνη κοιμόταν! Γενικά οι γονείς μου
δεν μας βάζανε στα προβλήματα της οικογενείας, θέλανε να νομίζουμε ότι όλα
είναι καλά αλλά εμείς προφανώς και καταλαβαίναμε τι συνέβαινε. Ενώ η μητέρα
μου έλεγε συνεχώς ότι θα χωρίσει μέχρι τα 20 μου δεν το είχε κάνει.
Προσπαθώντας να την κάνω να καταλάβει τι ήταν ικανός ο πατέρας μου να πράξει,
μια μέρα μην υπακούοντας σε κάτι που μου ζήτησε τον ανάγκασα να αποκαλύψει τον
χαρακτήρα του.Ευτυχώς μπήκε στη μέση ο αδελφός μου και η μητέρα μου, και
ξεσπώντας την οργή του στη συσκευή της τηλεόρασης, έφυγε από το σπίτι.
Ακολούθησαν πολλοί καυγάδες με εκείνη μιας και δεν την εμπιστευόμουν για αυτά
που έλεγε, και τελικά μερικά χρόνια αργότερα έφυγα από το σπίτι και όλα πήραν
το δρόμο τους.”
Στην πρακτική του ο ασκούμενος αυτός δουλεύει σταθερά και συστηματικά,
επιτυγχάνοντας asanas που στην αρχή φαίνονταν βουνό!
“Πως θα το κάνω αυτό, δεν γίνεται!” “Αν αφήσεις το νου σου να πιστέψει ότι
δεν γίνεται, δεν θα γίνει ποτέ!
Πίστεψε ότι μπορεί να το καταφέρεις, και να μην σταματήσεις να προσπαθείς με
όλες σου τις δυνάμεις μέχρι να το πετύχεις!” Πάντα χαμογελαστός, με σεβασμό
είναι άνθρωπος που δεν εκτελεί “κενές” εντολές. Μόνο αν οι προθέσεις σου είναι
ξεκάθαρες και λογικές ώστε να προάγουν τον εαυτό του πείθεται δια της αρχής,
δηλαδή επί λέξει πειθαρχεί! Τα πρώτα χρόνια βίωνα μια αμφισβήτηση, η οποία δεν
ήταν προς το πρόσωπο μου, αλλά γενικά προς το νόημα της ίδιας της ζωής και της
ύπαρξης μας με τις τόσες δυσκολίες. Γνωρίζοντας καλύτερα το σύστημα και εμένα,
νομίζω ότι κατάφερε να ανακαλύψει το νόημα μέσα από τις αντιξοότητες είτε της
Ashtanga είτε γενικά της καθημερινότητας. Σήμερα μπορούμε να μιλάμε για μια
αγνή και ειλικρινή σχέση δασκάλου και μαθητή. Ο μέσος όρος πρακτικών ανά
εβδομάδα είναι τρεις με τέσσερις.
Παραπάνω περιέγραψα μερικούς από τους μαθητές μου έχοντας πάρει την
συγκατάθεση τους. Η επιλογή δεν έγινε από εμένα, αντίθετα έγινε από εκείνους
όταν μέσα στα χρόνια μου εκμυστηρεύονταν αποσπάσματα από την τόσο δύσκολη ζωή
τους. Αυτά τα κομμάτια ήθελα να ενώσω και να τα μοιραστώ με εσάς τους
αναγνώστες, αφενός διότι οι ιστορίες αυτές είναι τόσο αισιόδοξες και γεμάτες
έμπνευση για την δύναμη της ανθρώπινης ψυχής, αφετέρου γιατί ήθελα να κλονίσω
την πεποίθηση ότι η πρακτική της Ashtanga είναι για λίγους. Ίσως είναι για
λίγους, αλλά όχι υπό την έννοια που το επικοινωνούν δάσκαλοι και μαθητές στα
μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με καλλίγραμμα, δυνατά, ελαστικά, νέα και
συγκεκριμένων αναλογιών σώματα. Άλλες είναι οι αξίες που χρειάζεται ο
ασκούμενος για να παραμείνει σε αυτό το μαραθώνιο ταξίδι της πρακτικής, οι
οποίες ταυτόχρονα με τα χρόνια θα προσδώσουν στο εξωτερικό κέλυφος, το σώμα,
την απαραίτητη μορφή ώστε να είναι λειτουργικό και υγιές.
Πολλές φορές όταν ξεκινάει ένας αρχάριος μαθητής ή όταν ενημερώνεται κάποιος
για το σύστημα μου αναφέρει κάτι σχετικό με την ηλικία του όπως “κοιτά δεν
είμαι ποια νέος”. Ακόμα και μέσα στην αίθουσα κάποιοι αρχάριοι σταματούν και
επειδή κοιτώντας γύρω τους αντικρίζουν ανθρώπους σε διαφορετική κατάσταση από
ότι έχουν συνηθίσει να αντικρίζουν, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι
έφηβοι, και μου λένε αντιδραστικά μέσα στην κόπωση τους
“δεν είμαι εγώ κάνα παιδάκι 20 χρόνων για να τα κάνω αυτά!” Ποιος να τους
έλεγε ότι ο μέσος όρος στην σχολή είναι πάνω από 40 και μάλιστα με πολύ
απαιτητικές ζωές!
Σίγουρα και οι υπόλοιποι μαθητές που δεν μου έχουν μιλήσει σε τόσο προσωπικό
επίπεδο θα σηκώνουν καθημερινά τον δικό τους σταυρό. Από σεβασμό και με κάθε
επιφύλαξη μήπως αυτού του είδους η έκθεση δεν είναι επιθυμητή, θα αναφερθώ
εντελώς επιγραμματικά λέγοντας ότι έχω ασκούμενο πάνω από 70 χρονών , και έναν
ακόμα κοντά στα 60 οι οποίοι έχουν αγκαλιάσει την πρακτική για μεγάλο χρονικό
διάστημα· πάνω από πέντε χρόνια με σταθερό ρυθμό. Επίσης δύο ασκούμενοι, ο
ένας με τέσσερα παιδιά και ο άλλος με ένα μικρό παιδί, δίνουν καθημερινές
μάχες ώστε να εφαρμόσουν τις αρχές της πρακτικής και να κρατήσουν ισορροπία
μεταξύ οικογενειακού και εργασιακού περιβάλλοντος. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ
για ασκούμενο που ξεκίνησε υπέρβαρος και έκανε μια αξιοθαύμαστη πρόοδο με
εξαήμερη πρακτική από το 2014 έως και 2019. Ακόμα αδύνατο να ξεχάσω τους
ασκούμενους που έρχονταν από μακρινή απόσταση, χρησιμοποιώντας μέσα μαζικής
μεταφοράς! Τέλος έχω ασκούμενο ηλικίας μόλις 15 χρονών που ασχολείται πολύ
σοβαρά με το σύστημα, πέραν των asanas!
Ευελπιστώ οι παραπάνω μαρτυρίες να κατέλυσαν τυχόν κλισέ, εμπόδια και
ενδοιασμούς για όσους θέλουν να ασχοληθούν με την Ashtanga Yoga. Η ανθρώπινη
φύση θα αναζητά πάντα προσκλήσεις και δυσκολίες, διότι διακατέχεται από μια
έμφυτη βαθιά γνώση ότι μόνο μέσα από αυτές μπορεί να εξελιχθεί και να
κατανοήσει το νόημα της ύπαρξης της. Όσο και αν το νομίζουμε δεν μας φτάνει
μόνο φαγητό, νερό και μια στέγη για ασφάλεια. Αν αυτό ήταν αλήθεια τότε οι
φυλακισμένοι θα ήταν οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι. Η αναζήτησή προκλήσεων και
“μπελάδων” εκτός του ότι καλύπτει το εξερευνητικό κομμάτι του νου μας, συνάμα
ακονίζει τις ικανότητες μας ώστε να ανταπεξέλθουμε σε συνθήκες που δοκιμάζουν
τα φθαρτά όρια αντοχής μας. Αυτές οι στιγμές που αγγίζουμε αυτά τα όρια, μας
δυναμώνουν ώστε να κρατήσουμε την ισορροπία και την λογική μας στην έννοια του
θανάτου αγαπημένων προσώπων αλλά και του δικού μας τερματικού προορισμού! Είτε
δοκιμάζοντας το σώμα μας μέσω μιας πρακτικής, είτε φλερτάροντας με την
καταστροφή, ο ανθρώπινος νους θα διψά πάντα για βαθύτερες έννοιες και
αναζητήσεις. Οι παραπάνω ιστορίες αποτελούν τρανό παράδειγμα της ψυχικής
δύναμης και αποδεικνύουν ότι τα πάντα είναι εφικτά όταν ο άνθρωπος οδηγείται
από πραγματική θέληση.
Οι άνθρωποι που ασκούνται στην Ashtanga δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Αν τους
δεις στο δρόμο, τους συναντήσεις σε ένα καφέ, ή ακόμα και να δειπνήσεις μαζί
τους δεν θα καταλάβεις καν ότι ασχολούνται με ένα τέτοιο φιλοσοφικό και
ασκητικό σύστημα. Είναι καθημερινοί, απλοί άνθρωποι και περπατούν ανάμεσα μας.
Έτσι και αλλιώς ποτέ η yoga δεν είχε σκοπό να μας κάνει εξαιρετικούς, αστέρες
και pop σύμβολα. Οι μαθητές μου αποτελούν έμπνευση τουλάχιστον για εμένα, και
μου δίνουν την απαραίτητη δύναμη να συνεχίζω το πολύ σημαντικό, απαιτητικό και
δύσκολο έργο μου. Αυτοί λοιπόν είναι οι μαθητές μου, και δεν θα μπορούσα να
ζητήσω τίποτα περισσότερο!
δημήτρης
1. Anyone can practice. Young man can practice. Old man
can practice. Very old man can practice. Man who is sick, he can practice. Man
who doesn’t have strength can practice. Except lazy people; lazy people can’t
practice Ashtanga yoga.↩
